In deze ‘Teams’ bijeenkomst behandelden we zonnepanelen die stroom opwekken: PV (Photo Voltaic) installaties. Gastsprekers waren  Leo de Kok namens Kennemer Energie, Haarlem (Energie-Coöperatie) en  Peter Tromp namens Gemeente Haarlem

Details kun je nakijken in de Powerpoint-presentatie van de Kennissessie.  Daar vindt je o.a. informatie over technische en financiële aspecten, en ook vergunningen voor PV installaties.

Hieronder volgt een samenvatting van de sessie, inclusief de discussies:

Techniek

Als we het hebben over de techniek van opwekking van stroom met Zonnepanelen op eigen dak / voor eigen verbruik,dan zijn een aantal punten besproken:

1. Aantal panelen: Hoeveel is het stroomverbruik van de gebruikers van de woning op dit moment, zal deze hoeveelheid nog toenemen of afnemen in de toekomst?
   Voor de meeste huishoudens is 12 panelen voldoende. 12 panelen geven ± 3600-4000 kWh opbrengst op jaarbasis. Als de gedachte is dat het verbruik snel zal toenemen (bv door opgroeiende kinderen, een elektrische auto en/of een warmtepomp) dan aan de ruime kant panelen leggen. Als men verder wil besparen door zuiniger te gaan verbruiken dan juist krapper.
2. Plaatsing: Waar worden de panelen gelegd, hoeveel ruimte is beschikbaar op het dak / de daken (zie ook plaatsing). Er zal een dakdoorvoer nodig zijn, voor de leidingen.
   Overwegingen: Is het dak sterk genoeg?Dat is bij een hellend dak (bijna) altijd het geval, op een plat dak dat wel even checken. Legplan laten maken door de aanbiedende partij, optimaliseer de legrichting op (ongeveer) Zuid of deelsOost, deelsIn principe moet het dak geïnspecteerdworden. Let op: windlast is vaak hoger dan gewicht! Als in de toekomst onderhoud nodig is kunnen panelen opzij gelegd worden.
3. Legrichting is soms een keuze (bij platdak).(Ongeveer) Zuid geeft de hoogste opbrengst per paneel en meestal de laagste opwekkingskosten. Oost/West maakt het mogelijk om windlasten te verlagen, meer panelen op een beperkte dakoppervlakte te leggen en dus meer stroom per m2 dak te genereren. Bespreek details met je energiecoach of installateur!
4. Welk type panelen en hoe worden de panelen gelegd / bevestigd:  Panelen worden op een platdak gemonteerd op een frame, onder een kleine hoek. De frames worden verzwaard meestal met straattegels. Om de bestaande dakafwerking te beschermen wordt daar een “rubber matje” tussen gelegd.

Op een hellend dak kunnen panelen op beugels aan de panlatten worden gemonteerd of tussen de dakpannen, dat heet dan een “in dak” opstelling.

5. Leverancier, veiligheid en garantie: Kies voor zonnepanelen van een Tier 1 merk, met een Tüv certificering of een CE-keurmerk. Ook is van belang wie de panelen monteert. De montage moet gebeuren door een installateur die minimaal een Zonnekeur of VCA (veilig werken op hoogte=verplicht) heeft. En een garantie van minimaal 1,5 jaar op de werkzaamheden geeft. (1,5 seizoen productie-opbrengst check)

De meeste zonnepanelen garanties zijn 10 jaar of meer, vaak wordt al 25 jaar opbrengst garantie verstrekt. Soms zelfs 30 jaar.

Er zijn inmiddels tientallen installaties in de buurt, dus vraag je buren voor hun ervaringen met installatiebedrijven!

6. Route van de bekabeling / omvormer en meterkast: Een panelen installatie heeft altijd een aparte groep nodig. Check of er extra groep(en) moeten worden aangelegd in de meterkast. Meestal kunnen 12 panelen op 1 groep met 1 fase (1x16Ampere). Zoek een plekje voor de omvormer, ergens langs de route van de kabels naar de meterkast.
7. Onderhoud is nauwelijks nodig, 1 á 2x per jaar een beetje met wat water de panelen afnemen. Wellicht in geval van sneeuw even sneeuwruimen.
8. Heb je geen geschikt dak, sluit je dan aan bij een Energie-Coöperatie of neem in NL geproduceerde groene-stroom af van een duurzame energieleverancier.

Ad 1.

Indien de woning in de toekomst verder verduurzaamd wordt en gasloos de wens is, dan maximaal aantal panelen leggen, met de hoogst mogelijke opbrengst. Als saldering niet meer mogelijk is dan blijft terug levering nog wel mogelijk tegen een tarief dat de energieleverancier ervoor wil betalen. Er zullen dan hoog en laag tarief momenten gaan ontstaan.
De opbrengst van panelen loopt in de tijd een beetje achteruit. Iets in de orde van grootte 0,5% per jaar verlies is acceptabel / onvermijdelijk.

Ad 2.

Als het dak erg zwak of aan onderhoud toe is dan eerst dak versterken (constructeur inschakelen) en/of isoleren / en de afwerking vernieuwen.

Ad 3.

Ook bestaan er dakpan-panelen, die hebben nu een nog niet zo gunstige opbrengst, en hoge investeringskosten. Esthetisch is het wellicht wel een oplossing voor Voorgevel-dakvlakken in het Beschermd Stadsgezicht. De Gemeente is hierover beleid aan het formuleren (2021).

Ad 4.

Een Tier-1 merk is een bedrijf dat wereldwijd gezien wordt als een stabiel technisch bedrijf. “Tier 1” is een lijst dat aangemaakt wordt door BNEF (Bloomberg New Energy Finance) en is gerelateerd aan de waarde van de product garantie: Hoelang bestaat het bedrijf, is het economisch stabiel, hoe produceert het bedrijf (automatisering van het proces), hoeveel innovatie doet het bedrijf en hoeveel is de omzet op jaarbasis.Kernvraag: wat is de kans dat de bedrijf over 10 of 20 jaar nog bestaat (garantie loopt ¬25 jaar!). Over het algemeen bestaan Tier 1 bedrijven > 5 jaar en zijn ze economisch gezond, hebben ze duizenden werknemers en vestigingen over de hele wereld. Daardoor kunnen deze bedrijven voldoen aan Product-Garantie-eisen. Want immers wat is een garantie waard, als een bedrijf omvalt?

Ad 5.

Een omvormer wordt tijdens productie warm (ventileren, niet in een kleine meterkast plaatsen!) en kan dan ook een beetje (zoemend) geluid maken door de ventilator, dit verschilt nogal per merk. ’s Nachts is er geen zon en zal er daardoor geen geluid worden geproduceerd. Meestal levert het omvormer bedrijf ook een App waarmee je de productie kunt monitoren.

Ambitie van de Gemeente Haarlem

Het Team Duurzaamheid van de Gemeente Haarlem onderzoekt alle mogelijkheden voor de Energietransitie naar Schone Energie. Particuliere woningeigenaren kunnen daaraan bijdragen. In Haarlem hebben we gemiddeld 10% meer zonuren dan in de rest van het land.

De gemeente geeft aan dat men uitgaat van Stroomopwekking op minimaal 50% van de particuliere daken. We zitten nu ongeveer op 7-9%, dus er moet nog veel bij.  Gelukkig zijn er in onze wijk veel platte daken en kunnen we dus nog heel wat panelen leggen. Zie de plaatjes in de PPT.

Plaatsing

Bij de keuze voor de plaatsing van zonnepanelen op een woning onderscheiden we de volgende vragen:

1. Op welk dak worden de panelen bevestigd – een plat of hellend dak
2. Is de woning binnen een Beschermd Stadsgezicht gelegen.

In de Koninginnebuurt en de Bosch en Vaart liggen alle straten in het Beschermd Stadsgezicht. Daarom heeft de Gemeente regels opgesteld voor de plaatsing van panelen.

Op een plat dak is de plaatsing altijd vergunningsplichtig. Vergunning aanvragen met legplan en foto’s van de situatie. De vergunning is vrij van Leges.

Op een hellend dak aan de achterzijde van een woning (dwz niet gericht naar de straat) heeft de Gemeente Haarlem bepaald dat dit vergunningsvrij gelegd mag worden.

Op een hellend dak is de plaatsing echter wel vergunningplichtig indien de panelen mogelijkerwijs zichtbaar zouden kunnen zijn vanuit de openbare ruimte. Panelen op een zichtbaar voor-of zijdakvlak van de woning, aan de straatzijde, worden daardoor in het Beschermd Stadsgezicht niet vergund.

Een dakvlak loodrecht op de straat zou wel in aanmerking kunnen komen indien de panelen niet zichtbaar zijn vanuit de openbare ruimte. Dit moet echter aangetoond worden met foto’s / legplan enz.

De Gemeente werkt aan nieuw beleid tav plaatsing panelen in een uniforme opstelling in bepaalde delen van de stad. Zoals bijvoorbeeld in het wijkdeel Tubergen, gelegen in de Koninginnebuurt. Omdat de woningen daar seriematig gebouwd zijn en een uniforme dakvorm/hoogte hebben kunnen er in de nabije toekomst voorbeeld-legplannen beschikbaar komen.

Vragen

Zijn blauwe panelen goedkoper dan zwarte?

• Over het algemeen is de kostprijs van de panelen een kleinere factor geworden, het leggen van de panelen en de aankoop van de omvormer spelen ook mee. Als het even kan kies dan voor een esthetisch nette oplossing, daar is iedereen blij mee.

Hoe lang gaat omvormer mee?

• De panelen gaan globaal 2x zo lang mee als de omvormer (25-30 jaar versus 10-15 jaar). Dus zal het nodig zijn tussentijds een keer een nieuwe omvormer te plaatsen.

Wie vertelt wat mag op je dak?

• Bij de aanvraag van een vergunning gaat de Gemeente kijken of de gegevens compleet zijn, gegevens zijn: Legplan (tekeningen) en foto’s van de woning, Google-Maps-situatie en zicht vanuit de straat.

Voor de buren, door de buren en mét de buren…

• De verwachting is dat er veel zonnepanelen geplaatst gaan worden de volgende jaren, omdat het niet meer zo duur is, technisch niet te moelijk en financieel vaak ook aantrekkelijk kan zijn. Praat met je buren over hun plannen en ervaringen! Als je al zonnepanelen hebt, zeg het door en help buurtbewoners “over de drempel”.
• Gezamenlijk inkopen met je buren kan voordelen opleveren. Een installateur heeft lagere kosten als meerdere soortgelijke installaties geplaatst kunnen worden (mogelijk meerdere per dag). Dus wellicht is het mogelijk om een betere prijs te onderhandelen.
• Als je vragen over je eigen situatie hebt, dan kun je als Lid van de Groene Kroon een energiecoach inschakelen om alles goed door te spreken.